by Αντρέι Κοτσεργκιν
«You guys think you’re above the law… well you ain’t above mine !»
O Nico Toscani είναι ένας μπάτσος, με κακή διαγωγή αλλά καλή καρδιά, στο Σικάγο που εργάζεται ως ντετέκτιβ στο τμήμα δίωξης ναρκωτικών. Όταν ήταν νέος ο Nico εξερεύνησε τον κόσμο των πολεμικών τεχνών. Η αναζήτηση του τον οδήγησε μέχρι την Ιαπωνία. Σταδιακά εξελίχθηκε σε έναν sensei του Aikido και έγινε ο πρώτος λευκός που άνοιγε δικό του ντοτζο.
Το 1969 ο Nico στρατολογήθηκε από την CIA και στάλθηκε στο Βιετνάμ. Εκεί ένιωσε αηδιασμένος από την φρίκη του πολέμου και την συστηματική καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτό που κλόνισε τον ψυχισμό του ήταν το γεγονός ότι και τα δύο παραπάνω εκδηλώνονταν από την πλευρά στην οποία ανήκε. Μια μέρα ο Nico επιχείρησε να εμποδίσει τον διοικητή του από το να βασανίσει έναν κρατούμενο. Ύστερα από μια αναμέτρηση ιδεολογιών και εγωισμων ο Nico Toscani δήλωσε την παραίτηση του και επέστρεψε στο Σικάγο. Σαν απλός μπάτσος ο Nico ορκίστηκε να δίνει καθημερινή μάχη ώστε να υπερασπίζεται τους αδύναμους και αδικημένους. Επίσης κύρηξε έναν μίνι πόλεμο ενάντια στα ναρκωτικά που μαστίζουν την πόλη.
Μια μέρα ο Toscani και η νέα του συνεργάτης , Delores «Jacks» Jackson εξαρθρώνουν ένα κύκλωμα διακίνησης ηρωίνης. Ανάμεσα στην κατασχεμένη πρέζα ο ντετέκτιβ θα εντοπίσει και μια μεγάλη ποσότητα από C4 εκρηκτικά. Τελικά η επιχείρηση πάει στραφι. Οι συλληφθέντες αφήνονται ελεύθεροι, ύστερα από Κυβερνητική παρέμβαση, ενώ ναρκωτικά και εκρηκτικά εξαφανίζονται μυστηριωδώς !
Όταν μια έκρηξη σκοτώνει τον ιερέα της ενορίας του Nico , μέσα στην εκκλησία, ο ντετέκτιβ μυρίζεται μια συνωμοσία που η άκρη του νήματος της τον οδηγεί στο παρελθόν του και την CIA…
Σε σκηνοθεσία Andrew Davis το Above The Law αποτέλεσε το ντεμπούτο του Steven Seagal στην βιομηχανία του θεάματος.
Σύμφωνα με τον θρύλο ο Seagal, που στα 80s εργάζονταν ως δάσκαλος Aikido, μια μέρα αποδέχτηκε την «πρόκληση» που του έθεσε ένας μαθητής του. Ο Michael Ovitz εργάζονταν ως ατζέντης και ήταν πεπεισμένος ότι μπορούσε να εξελίξει τον οποιοδήποτε σε κινηματογραφικό αστέρα. Ο Seagal , όντας εξίσου ξιπασμενη προσωπικότητα, αποφάσισε να δοκιμαστεί και στην αρένα του θεάματος.
Μιας και εκείνη την εποχή ήταν παντελώς άγνωστος μέσα στους κύκλους του Hollywood το στούντιο απαίτησε να δει μια επίδειξη των ικανοτήτων του Seagal. Όταν εκείνος «κατατρόπωσε» μια μικρή στρατιά από μαθητές του οι παραγωγοί έμειναν εντυπωσιασμένοι και του έδωσαν τον ρόλο. Προφανώς η επίδειξη ήταν σικέ !
Στο Above The Law o Steven Seagal ανέλαβε και χρέη παραγωγού ενώ μαζί με τον Davis έγραψαν και την ιστορία της ταινίας. Φυσικά ο , εγωιστής και γεμάτος αυτοπεποίθηση, Seagal δεν θα έχανε την ευκαιρία μέσω της πρώτης ταινίας του να μεταφέρει στο κοινό την εικόνα που είχε για τον εαυτό του ή έστω την εικόνα που επιθυμούσε να εκπέμπει στους γύρω του.
Ιδού η «επίσημη αυτοβιογραφία» που μας παρουσίασε ο Steven Seagal στην εισαγωγή της ταινίας του …
Συγκεκριμένα στο Above The Law o Steven Seagal επιτυγχάνει τα εξής :
~ Γίνεται ένας εξπερ του Aikido. Ταξιδεύει μέχρι την Ιαπωνία όπου χάρη στις ικανότητες του κατορθώνει να κερδίσει την αναγνώριση και τον σεβασμό ακόμη και των ρατσιστών Γιαπωνέζων και επιστρέφοντας στην Νέα Υόρκη ανοίγει δική του σχολή πολεμικών τεχνών.
~ Γνωρίζει (τουλάχιστον) τέσσερις γλώσσες.
~ Υπηρετεί την μαμά Αμερική πηγαίνοντας στο Βιετνάμ αλλά ΔΕΝ καταφεύγει σε ανήθικες πράξεις ή εγκλήματα πολέμου. Αντιμετωπίζει τους κατοίκους της χώρας με απόλυτο σεβασμό.
~ Κριτικάρει την CIA , παραμένει πιστός στις ιδεολογίες και τους κώδικες τιμής του και παραιτείται από την υπηρεσία , υψώνοντας «κωλοδάχτυλο» κατευθείαν μες τα μούτρα των ανώτερων του.
~ Επιστρέφει (ξανά) στην Νέα Υόρκη ώστε να εξελιχθεί σε πρότυπο αστυνομικού, χριστιανού και οικογενειάρχη.
~ Κηρύττει πόλεμο ενάντια στα ναρκωτικά.
~ Ανακαλύπτει ότι οι πρώην εργοδότες του στην CIA κρύβονται πίσω από την διακίνηση ηρωίνης.
~ Κατατροπώνει μια στρατιά αποτελούμενη από βαπορακια, γκάνγκστερ, διεφθαρμένους πράκτορες της CIA και έναν… μπάρμαν (?!) έχοντας ως όπλα τις ικανότητες του στο Aikido και το τσαγανο του !
~ Διατηρείται «καθαρός» παρά το γεγονός ότι μοιράζεται δεσμούς αίματος με την Μαφία.
~ Μας πείθει ότι είναι Ιταλοαμερικανος, με ρίζες από την Σικελία.
Οκ αυτό το τελευταίο ίσως και να μην το επιτυγχάνει !
Ο Seagal εντόπισε το , αρχικό , σενάριο του Above The Law μέσα σε μια στοίβα από σενάρια που η Warner Bros τα προόριζε για λογαριασμό του Clint Eastwood. Στην συνέχεια φρόντισε να το αναθεωρήσει ώστε να επικεντρώνεται στο προσωπικό του «success story».
Αν και οι κακές γλώσσες λένε ότι οι περισσότερες από τις ιστορίες και τα κατορθώματα του Seagal δεν εξακριβώθηκε ποτέ αν έχουν μια δόση αυθεντικότητας…
Κάθε «παραμύθι» προϋποθέτει από τους ήρωες του να έχουν μια δόση τύχης ώστε να επιτύχουν το πεπρωμένο τους και έτσι και στην περίπτωση του Seagal χρειάστηκε πρώτα το στούντιο να φάει απόρριψη από τον Chuck Norris ώστε να πάρει την απόφαση να δώσει τον ρόλο στον κοτσίδα. Ο Chuck ψηνόταν να παίξει στην ταινία αλλά η THE CANNON GROUP , με την οποία είχε υπογράψει συμβόλαιο συνεργασίας, άσκησε βέτο σε αυτή την προοπτική.
Άνετα φαντάζομαι τον Norris να διαπρέπει σε αυτή την ταινία αν και πιθανότατα η συμμετοχή του θα αντέστρεφε ριζικά ορισμένες από τις θεματολογίες που θίγει το σενάριο…
Αλλά σε αυτό το σκέλος θα επανέλθω στην πορεία.
Πάντως ο Seagal φρόντισε να περάσει από εντατική εκπαίδευση τους συνεργάτες του στο ξυλικι και το πιστολιδι , επέλεξε προσωπικά τα όπλα που βλέπουμε στο φιλμ , έστησε μόνος του τις χορογραφίες πολεμικών τεχνών και μάλιστα σε μια από τις σκηνές ξύλου ο Henry Silva καταλάθος του έσπασε την μύτη. Ως τίμιος επαγγελματίας ο Seagal επέστρεψε στο πλατό την επόμενη μέρα.
Εκεί που θέλω να καταλήξω είναι ότι στο Above The Law ο Steven Seagal είναι ένας Βιτρούβιος Άντρας που τα κάνει όλα και που δεν θα διστάσει να τσακίσει στο ξύλο όποιον κρίνει ως απειλή για την , φτωχή και τίμια, Αμερικανική κοινωνία.
Μιας και πιάσαμε τα «τσακίσματα» ο Seagal στο ντεμπούτο του μας φανερώνει ίσως το μεγαλύτερο ταλέντο του :
Να σπάει στα δύο χέρια και πόδια !
Στις ταινίες της «χρυσής περιόδου» του Seagal πραγματικά μπορούσες να «νιώσεις» το ΚΡΑΑΚ ! που έκανε ένα σπασμένο κόκαλο. Η προσήλωση του στο σπάσιμο είναι τόσο απόλυτη και δυνατή που ως θεατής καταλήγεις πρόθυμος να αγνοήσεις το γεγονός ότι στην παραπάνω σκηνή διακρίνεται ολοφάνερα ένα ψεύτικο «χέρι«.
Γενικότερα το Above The Law περιλαμβάνει μερακληδικες σεκάνς δράσης και ξύλου που αντλούν έμπνευση από διάφορα είδη σινεμά. Έχουμε «γουέστερν» ξυλικι μέσα σε μπαρ, μια Street μονομαχία που θυμίζει το σινεμά του Χονγκ Κονγκ αλλά και γνήσιες Over The Top «Αμερικανιες» όπου βλέπουμε τον ήρωα να έχει καβαλήσει την οροφή ενός αμαξιού, που τρέχει μέσα σε μια κατάμεστη λεωφόρο, να «στραγγαλίζει» ένα από τα Καθάρματα που βρίσκονται μέσα ενώ ταυτόχρονα αποφεύγει σφαίρες !
Τίμια δουλειά έχει γίνει και στην μουσική της ταινίας. Οι συνθέσεις του David Michael Frank είναι ατμοσφαιρικές, σιγονταρουν το Action ενώ συμμετοχή δηλώνει και ο Vinnie Calaiuta , που στο παρελθόν έπαιζε ντραμς στο πλευρό του Frank Zappa.
Το φίλμ λειτουργεί και ως βαριά βιομηχανία ατάκας.
Σε μια φάση ο Seagal βρίσκεται αντιμέτωπος με έξι κακοποιούς και ένας , ανόητος , του λέει με υφακι «I don’t think you can take us all, badass…«. O ήρωας μας τραβάει περίστροφο, του φυτεύει μια σφαίρα κατευθείαν στην καρδιά και του δίνει την πληρωμένη απάντηση :
«No. But I’ll get an A for effort.»
Παραθέτω ορισμένα άλλα λεκτικά διαμάντια της ταινίας :
«If I find out you’re lying, I’ll come back and kill you in your own kitchen.»
«Get that fucking thing away from me you… PIECE OF SHIT !»
«You guys aren’t soldiers… you’re fucking barbarians.»
Για να χτίσει ακόμη περισσότερο τον αδέκαστο και macho χαρακτήρα του ο Seagal παίρνει ως «σύζυγό» μια , άγνωστη τότε, Sharon Stone.
Μιας και η γυναίκα του Nico Toscani οφείλει να είναι μια παραδοσιακή, ηθική και τίμια κυρία εδώ έχουμε μια διόλου σέξι Sharon...
Ναι ο Nico Toscani ΔΕΝ ανέχεται την γυναίκα του να αναστατώνει ένα ολόκληρο αστυνομικό τμήμα !
Στο πλευρό του έχει επίσης την συνεργάτιδα Pam Grier.
Σε ένα δίκαιο Hollywood η Grier, όντας καλύτερη ηθοποιός και πιο Badass από τον Seagal, θα έπαιρνε τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Αλίμονο όμως εδώ ο άντρας πρωταγωνιστής είναι «υπεράνω του Νόμου» και φαίνεται προορισμένος να λάμψει ! Πάντως η Grier εχει πραγματακια να τσονταρει στην πλοκή και παραδίδει μια ακόμη μάχιμη ερμηνεία.
Σε ρόλο κεντρικού Villain έχουνε τον Henry Silva που προσδίδει άφθονη campιλα και είναι λειτουργικός ως διεφθαρμένο και άπληστος στέλεχος της CIA.
Αξίζει να κάνουμε ιδιαίτερη μνεία και στον Ronny Baron που υποδύεται έναν sleazy και αθυροστομο μπάρμαν / ιδιοκτήτη κωλομπαρου.
Στην πρώτη του γνωριμία με τον Nico κάνει το τεράστιο ΛΑΘΟΣ να τον ειρωνευτεί και να τον απειλήσει. Ο μπάτσος τον φορτώνει με το ξύλο της ζωής του , καθαρά για λόγους αρχής , αλλά ο μπάρμαν δεν πτοείται ! Αργότερα τον βλέπουμε να λειτουργεί ως πληρωμένος μπράβος της , διεφθαρμένης, CIA. Τώρα το πως ακριβώς σχετίζεται ένας λεχριτης μπάρμαν με την CIA αυτή είναι μια λεπτομέρεια στην οποία το σενάριο δεν εμβαθύνει ποτέ του. Όπως και να χει άξιζε στον «CIA BARMAN» να αποκτήσει δικό του spinoff φίλμ !
Αρκετά στιβαρή ερμηνεία παρέδωσε και ο Seagal. Έχοντας αναλάβει και δημιουργικό ρόλο στην παραγωγή ξεκάθαρα δίνει το κάτι παραπάνω ερμηνευτικά. Είναι ίσως η πιο «μεστή» ερμηνεία της καριέρας του και ας πρόκειται για την πρώτη του απόπειρα στην τέχνη της υποκριτικής. Το βλοσυρό και macho ύφος του σε συνδυασμό με το «ατσαλακωτο» παρουσιαστικό του τον κατέστησαν σε έναν αρκετά γοητευτικό Action ηθοποιό.
Βεβαίως στην συνέχεια κοινό και κριτικοί σύντομα διαπίστωσαν ότι αυτός ήταν και ο μοναδικός τρόπος με τον οποίο μπορούσε να ερμηνεύσει ρόλους ο Steven Seagal. Αλλά οκ για περίπου μία δεκαετία ο Seagal το υποστήριξε μια χαρά όλο αυτό. Αν και αναπόφευκτα σταδιακά κατέληξε να θυμίζει καρικατούρα και κατά συνέπεια η καριέρα του οδηγήθηκε σε κατακόρυφη πτώση.
Παρά το φουλ macho ύφος του εδώ ο Seagal κατέληξε να λειτουργεί και ως «meme» της εποχής του καθώς επιδεικνύει σε μια σκηνή έναν αρκετά …»εναλλακτικό» τρόπο τρεξίματος…
Το τρέξιμο του Steven Seagal ξεκίνησε ως αστείο όμως με το πέρασμα των εποχών κατέληξε σε αντικείμενο μελέτης και «επιστημονικών» αναλύσεων !
Ιδού οι τρεις , κορυφαίες , ερμηνείες γύρω από το στιλ τρεξίματος του Steven Seagal :
A. O Steven Seagal τρέχει έτσι επειδή έχει μακριά άκρα.
Β. Ο Steven Seagal τρέχει έτσι επειδή αυτός είναι ο πραγματικά σωστός τρόπος ώστε να τρέχει ένας άνθρωπος.
Γ. Ο Steven Seagal τρέχει έτσι επειδή δεν ξέρει να τρέχει , καθώς ο Steven Seagal στην πραγματικότητα ΔΕΝ χρειάστηκε ποτέ του να τρέξει.
Το σενάριο, παραδόξως, είναι ισορροπημένο και πασχίζει να περάσει κοινωνικά μηνύματα και κριτική. Καθώς η Αμερική κινείται ακόμη σε ρυθμούς Ρόναλντ Ρήγκαν ο Seagal περνάει ένα μήνυμα ενάντια στα ναρκωτικά που αδίστακτα Καθάρματα έχουν το θράσος να τα πουλάνε ακόμη και στα σχολεία ! Προφανώς ο Nico αποτελεί πρότυπο οικογενειάρχη , χριστιανού και μπάτσου. Μάλιστα είναι τόσο καλός στην δουλειά του που καταλήγει να σπάσει το 80s κλισέ που απαιτούσε από τον μαύρο ψιλό / συνεργάτη του macho και λευκού ήρωα να πεθαίνει , βίαια και άδοξα, κάπου προς την μέση της ταινίας !
Η θεματολογικη κορύφωση του Above The Law μας έρχεται στην σκηνή όπου ο Nico «πετσοκοβει» την CIA όχι τόσο με το Aikido του αλλά με ένα διάγγελμα :
«You know something Fox. Right now in Europe they’re trying some 80 year-old camp guard for Nazi war crimes. And all around our country they got guys on death row for murdering 1, 2, 3 guys. And they probably deserve what they’re going to get. But you & I… we know a couple of people that are personally responsible for the death of what, 50,000 non-military personnel? Librarians, teachers, doctors, women, children. All dead! We’ve wiped-out entire cultures! And for what? Not one C.I.A. agent has ever been tried, much less accused of any crimes. You guys think you’re above the law. Well, you ain’t above mine.»
Ω ναι το Above The Law είναι το «Κομμουνιστικό Μανιφέστο» του 80s Action σινεμά!
Εδώ ο Seagal αντί να ξεπλύνει την CIA , όπως έκαναν ένα σωρό άλλες ταινίες της εποχής , την ρίχνει στο ειδώλιο, την δικάζει και την καταδικάζει , ολομόναχος ! Μας αποκαλύπτει ότι η CIA εμπορεύεται ναρκωτικά , ακόμη και μέσα στην ίδια την Αμερική , ώστε με τα χρήματα που θα εξασφαλίσει να μπορεί να χρηματοδοτεί καμπάνιες πολιτικών και στρατιωτικών συμφερόντων, προκαλώντας βίαιες αναταραχές σε χώρες της Λατινικής Αμερικής. Και εδώ που τα λέμε δεν είχε και άδικο. Ο Nico δεν διστάζει να συγκρίνει τις μυστικές υπηρεσίες των Η.Π.Α. με τους Ναζί ενώ σε μια σκηνή που ακούμε τον Ρίτσαρντ Νίξον να δίνει ομιλία και να δηλώνει ότι «κανένας πολίτης ΔΕΝ είναι υπεράνω του Νόμου …» , αναφερόμενος σε εκείνους που διαδηλώνουν ενάντια στον πόλεμο, έχουμε άνετα την πιο καυστική σάτιρα που συναντάται σε ολόκληρη την φιλμογραφία του Steven Seagal.
Επικός είναι και ο παρακάτω διάλογος :
Nico Toscani : Tell me something old buddy, do we kill our own senators now?
Nelson Fox : Why not? The Romans did.
Nico Toscani : Are we the fucking Romans ?
Nelson Fox : We’re an empire too.
Στο Above The Law εκτός από άριστος μπάτσος ο Steven Seagal λειτουργεί και σαν ένας αδιάφθορος και ικανότατος πολιτικός αναλυτής και ρεπόρτερ !
Όπως διάβασα σε μια , εύστοχη , κριτική του Ruthless Reviews :
«Αυτή η ταινία μας δείχνει τι θα συνέβαινε αν οι Charles Bronson και Noam Chomsky συνεργάζονταν για τις ανάγκες ενός σεναρίου.»
Βγαίνοντας στις αίθουσες, τον Απρίλη του 1988 , το Above The Law έβγαλε ένα σχετικό κέρδος στο Box Office και συγκριτικά με μετέπειτα ταινίες του κοτσίδα γνώρισε την αποδοχή των κριτικών.
Με την λογική ότι δεν το έθαψαν !
Και γιατί να το κάνουν άλλωστε ?
Στα τέλη της δεκαετίας το Action σινεμά είχε ξεφύγει στο κομμάτι της υπερβολής και της Campιλας και αυτό το φίλμ βρήκε μια μεσοβέζικη λύση παντρεύοντας τον σκληρό και βρώμικο «ρεαλισμό» με Over The Top ατάκες και σκηνές δράσης. Διαολε σε κάποια σημεία το φίλμ μοιάζει να έχει και σχεδόν «νουάρ» ( σε πολλά εισαγωγικά…) ύφος.
O Seagal εδώ σίγουρα αξίζει να λάβει ένα «A» για την δουλειά που κάνει !
Η επιτυχία που σημείωσε το φίλμ οδήγησε στην διάσωση του Aikido και οι εγγραφές στην σχολή του πρωταγωνιστή σημείωσαν «Sold Out» ! Για ιστορικούς λόγους να αναφέρω ότι ο αρχικός τίτλος της ταινίας ήταν «NICO» αλλά λογικά κάποιος παραγωγός τον έκρινε «υπερβολικά Ευρωπαϊκό» και έτσι επιλέχθηκε το πιο Ολντ σκουλ Above The Law.
Ο Steven Seagal έστησε τόσο μαστορικα το παραμύθι μιας Aikido «Σταχτοπούτας» που μέχρι και σήμερα πολλοί θιασώτες του σινεμά του κρίνουν το ντεμπούτο του ως το Magnum Opus μιας ολόκληρης καριέρας.
Μια καριέρα που δεν έλαμψε για πολύ καιρό , αλλά οκ αυτή είναι μια εξέλιξη που την έχουμε μελετήσει εκτενώς στο παρελθόν…
Special Agent Neeley FBI : Listen Toscani, I want to congratulate you. You just made number 4 on the most wanted list.
Nico Toscani : Number 4? I wanna be number 1.
THE BAT COUNTRY PRESS part III : Bat...IN SPACE ! 
Σχολιάστε